علت اصلی حسادت اکثر کودکان به خاطر احساس کمبود توجه و محبت است. کودکی که احساس ناامنی کرده و فکر کند که نمی‌تواند در سطح انتظارات خانواده و دوستانش باشد و برای خانواده‌اش مهم نیست، نسبت به دیگران حسادت می‌کند.
احتمالا برای شما هم پیش آمده که احساس کنید کودکتان حسود است. نسبت به دوستانش، خواهر و برادرش و یا بچه‌های فامیل حسادت می‌کند. هیچ وقت از اینکه خودش باشد راضی نیست و معمولا خودش را با دیگران مقایسه می‌کند و می‌گوید من به اندازه دیگران زیبا و باهوش نیستم.
در این مواقع فردی را که فرزندتان بیش از همه نسبت به او حسادت می‌کند را پیدا و بررسی کنید که نسبت به چه چیز او حسادت می‌کند، ظاهر، توانایی‌ها، دارایی‌ها، لباس‌ها و یا …
کودکان حسود معمولا آرزو دارند جای فرد دیگری باشند و ویژ‌گی‌ها و دارایی‌های او را داشته باشند. آن‌ها معمولا به آنچه هستند یا دارند راضی نیستند و مرتب خودشان را با دیگران مقایسه می‌کنند.
دلایل متعددی باعث حسود شدن کودکان می‌شود اما یکی از مهم‌ترین دلایل حسادت فرهنگ عمومی ماست که در آن به کودکان گفته می‌شود باید چه چیزهایی داشته باشند (مثلا نمرات خوب، موفقیت در مسابقات) و یا چه چیزی باید برایتان مهم باشد تا در آینده موفق و معروف باشید. علاوه بر این برخی از رفتارهای غلط والدین نیز باعث تشدید حسادت فرزندان می‌شود. مثلا اکثر والدین کودکانشان را تشویق می‌کنند شاگرد اول مدرسه شوند و مسلما کودکی که نتواند به خواسته والدینش دست پیدا کند نسبت به کودکانی که به این اهداف دست پیدا کردند حسادت می‌کنند.
اما باید گفت علت اصلی حسادت اکثر کودکان به خاطر احساس کمبود توجه و محبت است. کودکی که احساس ناایمنی کرده و فکر کند که نمی‌تواند در سطح انتظارات خانواده و دوستانش باشد و برای خانواده‌اش مهم نیست، نسبت به دیگران حسادت می‌کند.
روش کاهش حسادت
برای کاهش حسادت فرزندتان پنج گام زیر را اجرا کنید.
گام ۱: علت حسادت فرزندتان را مشخص کنید
ـ به توجه نیاز دارد
ـ احساس ناامنی می‌کند
ـ نیاز به تایید همسالان دارد
ـ فکر می‌کند که باید با دیگران رقابت کند
ـ می‌خواهد عدم کنترلش بر امور را با حسادت جبران کند
ـ عزت نفس پایینی دارد
ـ او فکر می‌کند که با او ناعادلانه برخورد شده است
بررسی کنید کدام یک از این موارد برای کودک شما صادق است و موجب حسادت فرزندتان شده است.
گام ۲: مقایسه نکنید
کودکان تمایل دارند که همه توجه و علاقه والدینشان را به سمت خودشان جلب کنند. بنابراین اگر کودکی متوجه شود نه تنها والدینش به برادر یا خواهرش توجه بیشتری می‌کنند بلکه مرتبا توانایی‌ها، نمرات و رفتار فرزند دیگر را بر سرش می‌کوبند، احساس بدی نسبت به خود و برادر یا خواهرش پیدا می‌کند. با مقایسه کردن، این پیام را به فرزندتان می‌رسانید که او بهتر از تو است.
متاسفانه اکثر والدین خواسته یا ناخواسته فرزندشان را با بچه‌های دیگر مقایسه می‌کنند. برخی از والدین فکر می‌کنند با مقایسه فرزندانشان با یکدیگر و یا با بچه‌های دیگر می‌توانند آن‌ها را ترغیب به تلاش و موفقیت بیشتر کنند. در صورتی که مقایسه، نه تنها باعث افزایش تلاش کودک نمی‌شود، بلکه در او احساس تنفر نسبت به خواهر، برادر و والدینش ایجاد می‌کند.
هر کودکی توانایی‌ها و استعدادهای خاصی دارد و هیچ ۲ کودکی در این دنیا شبیه هم نیستند. تحقیقات نشان داده است که حتی فرزندان دوقلو نیز تفاوت‌هایی با هم دارند. به جای مقایسه، رفتار هر یک از فرزندانتان را به صورت جداگانه مورد توجه قرار دهید.
بپذیرید که علایق و استعدادهای فرزندتان لزوما نباید شبیه علایق شما باشد پس اجازه دهید فرزندتان در زمینه‌ای که دوست دارد فعالیت کند. اگر فرزندتان رفتار اشتباهی انجام داد، به جای آنکه او را با برادر یا خواهرش مقایسه کنید، فقط درباره رفتاری که شما را ناراحت کرده است صحبت کنید.
ـ کارها را با هم مقایسه نکنید
نمرات و کارهای کودکان باید فقط با عملکرد قبلی خودشان مقایسه شود، به هیچ عنوان آن‌ها را با یکدیگر مقایسه نکنید. بسیاری از والدین فکر می‌کنند مقایسه کردن باعث افزایش تلاش کودک می‌شود در صورتی که مقایسه کردن باعث رنجش کودک می‌شود.
ـ ظاهر کودک را با دیگران مقایسه نکنید
ـ ایده‌آل گرا نباشید
همه بچه‌ها نمی‌توانند همواره بهترین باشند. به جای آنکه فرزندتان را تحت فشار قرار دهید که نفر اول باشد کاری کنید که او متوجه شود که شما از اینکه او حداکثر تلاشش را می‌کند راضی هستید.
گام۳: شرایط حسادت‌برانگیز را به حداقل برسانید
یکی از اشتباهاتی که والدین درباره فرزندانشان انجام می‌دهند این است که فکر می‌کنند باید با فرزندانشان مثل هم و با عدالت رفتار کند. اما این کار اشتباه است چون هر کودکی خلق و خو، علایق و نیازهای مختلفی دارد. بنابراین خودتان را در دام رعایت عدالت نیندازید و به جای رعایت عدالت بین فرزندان به نیازهای خاص هر یک از آن‌ها توجه کنید. برای رسیدن به این هدف توصیه‌های زیر را اجرا کنید.
ـ عادلانه گوش دهید: گوش دادن عادلانه یکی از روش‌هایی است که باعث می‌شود به فرزندانتان بفهمانید که شما به افکار و خواسته‌های آنان احترام می‌گذارید.
ـ از یک نفر طرفداری نکنید: در زمانی که بین بچه‌ها و یا فرزند شما و دوستش اختلافی روی داده است عکس‌العملی نشان ندهید فقط در صورتی که فرزندتان مستاصل شده می‌توانید به او توصیه کنید طرفداری از یکی از طرفین باعث می‌شود که دیگری احساس رنجش کرده و فکر کند که دیگری را بیشتر دوست دارید.
ـ چغلی کردن را تشویق نکنید: این قانون را همیشه رعایت کنید من به چغلی گوش نمی‌دهم مگر آنکه فردی که می‌خواهی درباره او صحبت کنی بخواهد به خودش یا دیگری صدمه بزند.
ـ زمان‌هایی را به طور اختصاصی به هر یک از فرزندانتان اختصاص دهید. این مسئله به شما کمک می‌کند به هر یک از فرزندانتان به صورت اختصاصی توجه ویژه داشته باشید و باعث کاهش مهم‌ترین علت حسادت که همان احساس کمبود محبت و توجه است، می‌شود.
گام۴: ویژ‌گی‌های خاص فرزندتان را پرورش دهید
هر کودکی در زمینه خاصی توانایی و استعداد دارد. مهم آن است که شما استعدادهای فرزدتان را شناسایی کرده و آن را تقویت کنید. هر چه امکان کسب تجارب بیشتر را برای فرزندتان فراهم کنید باعث می‌شود او نسبت به توانایی‌هایش آگاهی بیشتری پیدا کند و با شناسایی توانایی‌هایش اعتماد به نفسش افزایش یابد و در نتیجه از میزان حسادتش کاسته می‌شود.
گام ۵: به او نشان دهید که چگونه با حسادتش مقابله کند
گاهی مواقع حسادت باعث می‌شود که کودک بسیار غمگین و ناراحت شود. در چنین مواقعی او نیاز به همدردی دارد. روش‌های زیر به شما کمک می‌کند چگونه در این شرایط عکس‌العمل نشان دهید.
ـ علت حسادت را پیدا کنید
قبل از همدردی علت حسادت را پیدا کنید. برای همدردی عجله نکنید. اولین هدف شما این است که متوجه شوید دلیل حسادت فرزندتان چیست.
ـ احساسش را بپذیرید
گاهی مواقع تنها چیزی که کودک حسود نیاز دارد این است که احساساتش پذیرفته شود. برای پذیرش احساسات کودک فقط کافی است که به او بگویید متوجه احساس او شده‌اید.
ـ به او کمک کنید که از جنبه دیگری به مساله نگاه کند
کودک حسود معمولا به احساسات خودش توجه می‌کند و فکر می‌کند که با او ناعادلانه رفتار شده است اما نمی‌داند که احساسات طرف مقابل در این زمینه چیست.
ـ به او کمک کنید به صورت منطقی با حسادتش روبرو شود
ـ موفقیت‌های گذشته او را به یادش بیاورید
وقتی حسادت فرزندتان مربوط به موفقیت کودک دیگری است، موفقیت‌های گذشته‌اش را به او یادآوری کنید تا بداند او هم قبلا موفقیت‌هایی به دست آورده است.
ـ روش‌های مقابله‌ای را به او آموزش دهید
ـ به برنده تبریک بگوید
————————————-
** برگرفته از کتاب جامع تربیت کودک اثر دکتر میشله بوریا
منبع: خبرگزاری فارس
